Datum: 11.04.2020., 11:11 / Kategorija: Pravoslavlje

Pobeda života nad smrću – Vrbica

Lazareva subota ili Vrbica se slavi na subotu uoči praznika Cveti, koji uvek padaju u šestu nedelju Časnog posta, posvećena je uspomeni na vaskrsenje četvorodnevnog Lazara i na Hristov ulazak u Jerusalim, gde su ga deca svečano dočekala i pozdravila

Proslava Lazareve subote

Na dan Lazareve subote u pravoslavnim hramovima se tokom popodnevnih časova služi večernje bogosluženje, i u crkvu se unose mladi, tek ulistali vrbovi lastari. Pošto se vrba osveti, sveštenik narodu deli grančice, i onda se obavlja trokratni ophod oko hrama sa crkvenim barjacima, ripidama i čiracima. Narod obilazi oko hrama uz pevanje tropara Lazareve subote.

Današnji praznik u hrišćanstvu označava pobedu života nad smrću. Na bogosluženjima se pominju stradanja Hristova i vaskrsnuće Lazarevo, kao garancija za vaskrsenje svih vernika.

Šta je Lazareva subota?

Lazareva subota ili Vrbica je sećanje na događaj u Vitaniji, gde je živeo mladi čovek Lazar sa sestrama Martom i Marijom. Taj događaj sa svim pojedinostima opisao je jevanđelist Luka. Na vest o smrti Lazarevoj, kako je zapisano u Jovanovom Jevanđelju, Isus je došao u Vitaniju, gde je njegov prijatelj već četiri dana bio sahranjen. Došao je do groba, naredio da se skloni grobni kamen i pozvao Lazara da izađe. On je to i učinio, sav uvijen u pogrebne pokrove – kaže predanje koje je sveti Jovan preneo u svom Jevanđelju.

Ovaj događaj se u hrišćanstvu smatra pobedom života nad smrću i nagoveštajem Hristovog stradanja i vaskrsenja, u kome je osnova novozavetne vere. To poslednje čudo Hristovo, koji se već pročuo po čudesnim isceljenjima i drugim podvizima kojim je potvrđivao snagu potonje vere, ozlojedilo je judejske sveštenike i uzrok je presude na smrt raspećem koju mu je u sredu, u nedelji stradanja, izrekla jevrejska skupština Sinedrion.

Lazar je živeo još trideset godina kao episkop na Kipru, gde ga je posetila i Bogorodica i poklonila mu omofor, njenom rukom izvezen. Spomen svetog Lazara Četvorodnevnog slavi se od prvih dana hrišćanstva, a njegovo ime je simbolično i na jevrejskom jeziku El-azar znači – Bog je pomogao. Njegove mošti počivaju danas u Carigradu, gde su prenete 890. godine sa Kipra, odnosno iz Kitona kod Larnake, gde je stajala nadgrobna ploča sa natpisom „Hristov prijatelj“.

Običaji na Vrbicu

Na Lazarevu subotu, odnosno Vrbicu, običaj je da se nose grančice vrbe čime se simbolično predstavlja Isusov svečani ulazak u Jerusalim. U Srpskoj pravoslavnoj crkvi, Vrbica je dečji praznik, jer je Hristos, prema Jevanđelju, ulazeći u Jerusalim rekao: „Pustite decu meni, jer takvih je Carstvo nebesko“.

Vrbicu u crkvu obično nose deca, i to u subotu po podne, da bi je ostavili u crkvi da se na Cveti, na jutrenju, okadi i očita molitva, a grančice se podele narodu. Na taj praznik se, obično, bere cveće, ali se ne unosi u kuću, već se drži u dvorištu u posudi sa vodom. Cvećem se rano ujutro kiti kuća, a vodom u kojoj je ono stajalo, umivaju se ukućani. Običaj je da se tog dana mladi međusobno daruju cvećem. S obzirom na to da je ovaj praznik u vreme uskršnjeg posta, crkveno pravilo je da nije dobro na taj dan igrati i pevati.

Naravno, slavska trpeza je na Vrbicu uvek posna jer pada na Veliki post. Današnji praznik najavljuje sutrašnji – Cveti, kada je Isus Hristos svečano ušao u Jerusalim. Sa ovim praznikom počinju veliki Vaskršnji praznici.