Datum: 04.07.2020., 13:06 / Kategorija: Dijaspora, Video

U Torontu se to radi ovako

Srbi u Kanadi su prilično aktivni. Okupljaju se, uglavnom, u crkvi Svetog Save u Torontu gde neguju pravoslavlje, daju lični doprinos očuvanju srpskih svetinja... A to izgleda ovako

Toronto je jedan od centara u kome ima ponajviše Srba u Kanadi. Tamo obitavamo više od jednog veka, tako da je način života, prvoslavna vera, održavanje tradicije i svega onoga što Srbe zaista čini Srbima, ma gde da su, na jako visokom nivou. Nedeljna okupljanja u crkvi Sveti Sava su sasvim uobičajena, a aktivnost omladine i mladih za primer.

Ono što naročito treba istaći su horske priredbe, poput ove namenjene podršci očuvanju srpskih svetinja i njihovog ostanka od okriljem matice – Srpske pravoslavne crkve. Osim odraslih horista koji nastupaju pod nazivima Kir Stefan i Sveti Sava (ovaj drugi ima „sedište“ u hramu Sabora srpkih svetitelja, takođe u Torontu), veliki akcent se stavlja na podmladak koji čini hor Car Lazar.  Svi zajedno vredno i marljivo rade kako bi crkveno pojenje Srba u Torontu bilo na izuzetno visokom nivou.

Horovi Srba iz Toronta su nadaleko i naširoko poznati, a osim u crkvi Svetog Save u Torontu i hramu Sabora srpskih svetitelja nastupaju i na mnogobrojnim priredbama u organizaciji Srba iz Kanade. Da bi se bliže sagledala naša zajednica u ovom gradu, nije zgoreg upoznati se sa pojedinostima koje predstavljaju osnovu života Srba u Kanadi.

Srbi su, naime, u Toronto pristigli još pre Prvog svetskog rata. Dokumenta kazuju da nas je tamo bilo i daleke 1912. godine. Svi oni, kao i oni koji su pristigli do Drugog svetskog rata – dakle pre 1940. godine, boravak u ovoj dalekoj zemlji smatrali su privremenim. Ipak, zbivanja tih 40-ih godina minulog veka, poremetili su im planove i onemogućili realizaciju zamišljenog.

Povratak na rodnu grudu, naprosto, nije bio moguć. Onda su, kasnije, pristigli novodošli članovi, naročito od 1948. godine pa na dalje. Srpska dijaspora u Torontu je utemeljena i ubrzo počela da dobija na broju pripadnika. Među njima su bili pripadnici organizacija Društva srpskog narodnog saveza Plavi Jadran – osnovanog 1927. godine, zatim članovi ogranka srpske narodne odbrane Karađorđe (1942.) i Kola srpskih sestara Kraljica Aleksandra osnovanog 1941. godine.

Svi oni su se našli okupljeni trećeg oktobra 1948. godine u hotelu Alpajn sa jednim izuzetno važnim ciljem – radu na podizanju Srpskog doma koji bi u početku bio korišćen i za bogosluženja.

Uz brojne poteškoće i probleme, članovi Srpskog doma i crkve konačno su uspeli da obezbede sredstva i kupe zemljište za podizanje Srpskog doma i crkve u Torontu. Na tom istom mestu, danas se nalazi crkva Svetog Save, na raskrsnici ulica Džerard i River. Grad Toronto je našim ljudima te 1950. godine naplatio 5.000 dolara za plac, pa je 24. avgusta imanje registrovano na ime Srpski dom i crkva u Torontu.

Finansijski uslovi za dodelu kredita, u to vreme, bili su specifični: ništa od novca dok se ne izaberu predstavnici borda koji će sopstvenim imetkom i ugledom garantovati povraćaj sredstava i otplatu kredita po zacrtanom planu. Svojim potpisima i imovinom, za gradnju Srpskog doma i crkve garantovali su Božidar Marković, Petar Karalejić, Vasa Volarov, Nikola Mrkobrada i Stevan Ćuk.

Godinu dana kasnije, dakle 1951, Njegovo Kraljevsko Veličanstvo, Kralj Petar drugi, na sebe je prihvatio da bude pokrovitelj Društva za podizanje Srpskog doma i crkve u Torontu. Gradnja je počela 10. juna 1953, a kamen temeljac osvetio je tadašnji episkop američko-kanadski Dionisije na dan 22. avgusta 1953. godine. Arhitektonsko rešenje doma i crkve dao je Petar Popović, dok je za izgradnju bio zadužen Velja Relja. Srpski dom u Torontu otvoren je prilikom proslave Svetog Save, 30. januara 1954. godine.

Na Vaskrs 1954. prvi put je održana srpska pravoslavna služba u Srpskom domu. Srpski dom u Torontu osvetio je vladika doktor Nikolaj Velimirović, trećeg septembra 1954. godine. Crkva Sveti Sava u Torontu zvanično je osvećena 22. maja 1955. a obred osvećenja obavili su nadležni episkop američko-kanadski Dionisije, prota Miodrag Đurić iz Lakavane, Justinijan Ilkić iz Montreala, Nikola Stojsavljević sa Nijagarinih vodopada, Aleksije Ševčenko iz Toronta i Branko Škaljac iz Mejsontauna. Naredne godine osvećen je crkveni ikonostas – rad Sime Temovskog, a Srpska nedeljna škola osnovana je 1956. godine, naravno pod okriljem crkve Svetog Save.

Kako je izgledalo obeležavanje Vidovdana u hramu Sabora srpskih svetitelja na periferiji Toronta – Misisaga, pogledajte u videu koji sledi: